เทคนิคการสอนผู้ใหญ่ ให้ตั้งใจเรียน

ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย

อาชีพวิทยากร ไม่สามารถเลือกคนเรียนได้ ไม่ว่าคนเรียนจะเป็นประเภทใด มีความรู้มากน้อยเพียงใด หรือ ออายุมากน้อยแค่ไหน คนที่เป็นวิทยากรไม่สามารถที่จะระบุหรือเลือกประเภทคนเรียนได้ ดังนั้นเทคนิคการสอนเป็นเรื่องที่สำคัญสำหรับคนทำอาชีพวิทยากร เพราะผู้เรียนมีความแตกต่าง ทั้งอายุ บุคลิกลักษณะ เป้าหมายของการเรีบนก็แตกต่างกันออกไป

วิทยากรจึงต้องมีเทคนิคในการสอนก็มีความแตกต่างกันออกไปเช่นกัน ในหลักสูตรอบรมการเป็นวิทยากรมืออาชีพ จะให้ความสำคัญกับวิทยากร ที่ต้องไปอบรมผู้เรียนที่เป็นผู้ใหญ่อยู่ในวัยทำงานมากกว่าจะเป็นนักเรียนหรือนักศึกษาในมหาวิทยาลัย คนที่เป็นวิทยากรจึงถูกคาดหวังจากผู้เรียนและบริษัทของผู้เรียนเป็นอย่างมาก ว่าผลลัพธ์จะต้องออกมาดี ผลลัพธ์ออกมาใช้ได้ ผลลัพธ์ออกมาทำให้คนเรียนเข้าใจ และนำไปใช้ในการทำงานได้จริง วิทยากรที่ถูวางตัวให้ไปสอนผู้ใหญ่ ต้องทำความเข้าใจคำว่าเสียก่อน หมายความว่าผู้ใหญ่คือผู้ที่มีอายุมากกว่า และมีประสบการณ์มาในระดับหนึ่ง ผู้ใหญ่มักมีความคิดเป็นของตัวเอง หรือบางคนอาจจะหัวดื้อรั้น ไม่ฟัง เพราะเชื่อมั่นใตนเองสูง แต่เมื่อใครก็ตามถูกกำหนดให้รับหน้าที่เป็นวิทยากรให้ไปอบรม ก็ต้องทำให้ได้ ถึงแม้จะเป็นเรื่องหนักใจของวิทยากรจำนวนไม่น้อยเมื่อต้องขึ้นอบรมผู้ใหญ่เหล่านี้

ในการอบรมหลักสูตรอบรม Train-The-Trainer จะมีการแชร์ประสบการณ์ผู้สอนหลายคนที่เคยได้รับมอบหมายให้ไปสอน ผู้ใหญ่หรือผู้ทรงคุณวุฒิทั้งห้อง พบว่าบางคลาสของห้องอบรมมี 90 เปอร์เซ็นต์เรียนจบ ปริญญาเอกมาทั้งสิ้น อารมณ์แบบนี้ ถ้าใครก็ตามเป็นวิทยากรมืออาชีพ ก็ต้องเดินหน้า เพราะไม่สามารถที่จะปฏิเสธการสอนได้ ตามแนวคิดการเป็นวิทยากรมืออาชีพคือไม่สามารถเลือกผู้เรียนได้   จึงอยากให้คนที่ต้องสอนผู้ใหญ่เข้าใจหลักในการสอนผู้ใหญ่ ซึ่งอาจจะมีประสบการณ์ที่มากกว่าวิทยากรบางคน ความคาดหวังของผู้ใหญ่ที่เป็นผู้เรียนคือ เข้าใจง่าย เห็นผลเร็ว นำไปใช้ได้ ซึ่งหลักง่าย ๆ มีอยู่ด้วยกัน 5 ข้อดังนี้

“หลักสูตรอบรม Train-The-Trainer”

1.เทคนิคการสอนนั้นต้องเป็นสิ่งที่ผู้เรียนฟังแล้วจับต้องได้

ในการสอนนั้นมีหลายวิธีการ เช่น วิทยากรลบางคนมีการสอนที่เน้นเรื่องของทฤษฎี หรือเป็นผู้ชำนาญการด้านทฤษฏี ผู้เรียนก็จะไม่เห็นภาพ เข้าไม่ถึงจับต้องยาก ซึ่งสิ่งที่ผู้เรียนต้องการคือการเห็นภาพที่สอนได้ชัดเจน ซึ่งการลงมือปฏิบัติก็เป็นวิธีการหนึ่งที่ทำให้ผู้เรียนเป็นภาพ จับต้องได้ ทำให้ผู้เรียนที่เป็นผู้ใหญ่เข้าใจมากขึ้น เช่นถ้าจะพูดถึง การปรับปรุงการทำงาน ต้องยกตัวอย่างเกี่ยวกับการทำงานที่เห็นภาพชัด การควบคุมทีมงาน ก็ต้องยกตัวอย่างเกี่ยวกับทีมงานได้อย่างชัดเจน

2.สิ่งที่วิทยากรนำมานำมาอบรมนั้นต้องเชื่อถือได้

ผู้เรียนที่เป็นผู้ใหญ่จะผ่านประสบการณ์มามาก บางคนทำงานมาหลายปี ก็จะมีแนวคิดเป็นของตัวเอง มีประสบการณ์เรื่องราวที่มากพอ และเมื่อมาฟังในสิ่งที่ตนเองไม่เชื่อถือ ก็จะทำให้ขาดความศรัทธาในตัวผู้สอน ดังนั้นการสอนผู้ใหญ่ จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีสิ่งที่อ้างอิงได้ ไม่ใช่ว่าวิทยากรจะพูดขึ้นมาลอย ๆ ปราศจากการอ้างอิงที่จะทำให้น่าเชื่อถือ ซึ่งสิ่งที่อ้างอิงนั้นมีหลายอย่างเช่น การสิ่งที่ได้รับการยอมรับจากคนหมู่มาก ซึ่งพิสูจน์แล้วว่าเป็นจริง ทำได้เป็นต้น

หลักสูตรอบรม เทคนิคการเป็นวิทยากรมืออาชีพ

3.วิทยากรต้องมีวิธีการสอนนั้นต้องมีวิธีการที่น่าสนใจ

ในการสอนผู้ใหญ่นั้น อย่าลืมว่า ผู้เรียนนั้นต่างเป็นผู้มีประสบการณ์ ซึ่งบางคนอาจจะผ่านเรื่องราวต่าง ๆ มามากมาย ทำให้มีความรู้มาก และจะเลือกเรียนรู้ในสิ่งที่ตนเองสนใจเท่านั้น เป็นการสนใจเฉพาะเรื่อง คือเรื่องที่อยากเรียนรู้ สนใจ หรือชอบเท่านั้น การเรียนรู้ของผู้ใหญ่ยังมีอีกพฤติกรรมคือมีความพร้อมที่จะมองข้ามหรือเดินออกจากห้องทันที ถ้าเรื่องนั้นไม่น่าสนใจ เรื่องการเดินออกจากห้องก็ขอให้เข้าใจว่า ไม่ใช่เป็นสิ่งที่ไม่สุภาพของผู้เรียน การเดินออกจากห้องไม่ใช่สิ่งที่ไม่ให้เกียรติ แต่เขาจะไม่เสียเวลากับสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์กับตัวเอง โจทย์จึงตกมาที่ผู้สอนว่าจะต้องหาวิธีการที่น่าสนใจมาใช้เพื่อการสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพ การพัฒนาทักษะการเป็นวิทยากรที่ทันสมัย มีรูปแบบที่แตกต่างจะเป็นตัวดึงความสนใจ ทำให้ผู้เรียนอยากที่จะเรียนเพิ่มเติม

4.วิทยากรต้องมีการแลกเปลี่ยนมุมมองกับผู้เรียน ในห้องเรียนเสมอ

ในเมื่อผู้ใหญ่มีความคิดเป็นของตัวเอง จึงมีความต้องการที่จะแบ่งปันประสบการณ์ของตนเอง กับประสบการณ์ ของวิทยากรและผู้เรียนอื่น ๆ การแลกเปลี่ยนกลายเป็นหัวใจสำคัญของการสอน วิทยากรต้องเข้าใจ ความต้องการของผู้เรียนที่เป็นผู้ใหญ่ และสิ่งที่คาดหวังคือมุมมองที่แตกต่างออกไป แบบจับต้องได้ เข้าใจได้ นำไปใช้ได้จริง วิทยากรจึงต้องมีความรู้ที่มากพอ ที่จะพัฒนาการสอนให้มีความพร้อมที่จะแลกเปลี่ยนกับผู้เรียน

5 การเรียนรู้ของผู้ใหญ่ต่างต้องมีเป้าหมาย แล้งเป้าหมายของผู้ใหญ่คืออะไร

ความคาดหวังของผู้เรียนที่เป็นผู้ใหญ่คือความคาดหวังซึ่งก็คือเป้าหมายของการเรียนนั่นเอง ว่าเรียนแล้วจะได้อะไร สามารถจะนำกลับไปใช้ในงานได้จริงได้หรือไม่ หรือเพียงแค่การนั่งเรียนในห้อง

ความคาดหวังที่สอนผู้ใหญ่จากวิทยากรระดับโลกมักบอกว่า ผู้ใหญ่จะผลลัพธ์มาก คือเรียนแล้วนำไปใช้ได้หรือไม่นำกลับไปใช้ได้จริงในการทำงานของตนเองหรือเพื่อองค์กร ไม่ใช่แค่การมานั่งเรียนเพื่อให้ทราบเท่านั้น

วิทยากร ไม่ใช่ครูอาจารย์ที่จะสอนเด็กนักเรียน หรือนักศึกษาในรั้วมหาวิทยาลัย ส่วนใหญ่ก็จะใช้วิทยากรในการสอนผู้ใหญ่ เพราะวิทยากรต้องเป็นผู้รู้ มีความสามารถ ซึ่งการสอนผู้ใหญ่นั้น ถ้าวิทยากรคนใดไม่ได้เตรียมตัว หรือ เตรียมตัวไม่ดีพอ ก็จะเป็นเรื่องจะยาก บางคนกลายเป็นเรื่องเศร้า เพราะทำงานสอน อบรมได้ไม่ดี จึงเป็นความจำเป็นของวิทยากรที่จะต้องเตรียมตัวเพื่อให้ได้ประโยชน์ทั้งสองฝ่าย คือวิทยากรและผู้เรียน คือต่างฝ่าย ต่างมี ความรู้ทั้งสิ้น และพร้อมที่จะแลกเปลี่ยนทำให้มีความรู้ที่เพิ่มมากขึ้น..ฝากไว้ ฝากไว้..

หลักสูตรอบรมเทคนิคการเป็นวิทยากร,หลักสูตรอบรม Train The Trainer

#CertifiedTrainer,#TraineTheTrainer,#อบรมวิทยากร,#สถาบันพัฒนาวิทยากร