4 องค์ประกอบ การสืบทอดธุรกิจครอบครัว ให้ประสบความสำเร็จ เป็น การวิเคราะห์ องค์ประกอบที่เป็นพื้นฐาน ของการสืบทอดธุรกิจครอบครัว เพื่อนำมาเป็นแนวทางในการ พัฒนาปัจจัยในการสืบทอด ธุรกิจครอบครัว  เพื่อสร้างความสำเร็จให้ครอบครัวยั่งยืน

4 องค์ประกอบ การสืบทอดธุรกิจครอบครัว

ให้ประสบความสำเร็จ

รูปภาพ ดร.สุรชัย-โฆษิตบวรชัย

เขียนโดย ที่ปรึกษาด้าน ธุรกิจครอบครัว ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย

เป็นเรื่องจริงของผู้ก่อตั้งธุรกิจ ที่มีความต้องการที่จะทำให้ธุรกิจครอบครัวของตนเองนั้น สืบทอดความสำเร็จไปยังรุ่นต่อรุ่น การสร้างความสำเร็จ จากรุ่นต่อรุ่น ที่ยาวนาน จึงถูกเรียกว่า ธุรกิจครอบครัว

ผู้ก่อตั้งธุรกิจครอบครัว ส่วนใหญ่มีข้อสงสัยว่า ทำไม ธุรกิจครอบครัวในประเทศญี่ปุ่น จึงมี การสืบทอดธุรกิจครอบครัวได้อย่างยาวนานอยู่ได้เป็นร้อยปีก็มีโดยที่ธุรกิจครอบครัวยังคงอยู่ในสภาพที่ดี และสามารถสร้างแผนสืบทอดธุรกิจครอบ ครัวไปยังรุ่นลูก รุ่นหลานต่อไป บางธุรกิจ ก่อตั้งเริ่มตั้งแต่รุ่นพ่อ รุ่นแม่ แต่บางธุรกิจครอบครัว ยิ่งไปกว่านั้น เพราะเริ่มต้นตั้งแต่รุ่นปู่ รุ่นย่า เป็นรุ่นบรรพบุรุษที่สร้างมา และถ้าธุรกิจครอบครัว ที่ครอบครัวสร้างมาต้องล้มหายหรือว่าหยุดธุรกิจไปตามกาลเวลา หรือใครที่เป็นลูกเป็นหลาน บางคนก็อยากไปทำธุรกิจเอง อยากเป็น สตาร์ทอัพ โดยมีเป้าหมายที่จะสร้างธุรกิจตนเองให้เป็น ยูนิคอร์น ที่เติบโตมากมาย แต่ความจริงเป็นเรื่องที่ยากมาก

จึงเป็นเรื่องน่าเสียดาย เพราะธุรกิจครอบครัว เป็นธุรกิจที่มีองค์ความรู้ ที่ครอบครัวสร้างขึ้นมา ตั้งแต่การคิด การออกแบบ การผลิต แล้วสุดท้ายก็นำมาจัดจำหน่าย สร้างให้ธุรกิจครอบครัวเติบโต การสานต่อธุรกิจครอบครัว

จึงอยากให้คนรุ่นใหม่ เปิดใจกลับมามองธุรกิจของตนเองที่บ้าน เพราะเป็นธุรกิจที่คุณพ่อคุณแม่หรือบางคนปู่ย่าตายายสร้างไว้เรียบร้อย อย่างน้อยคนรุ่นใหม่ก็ไม่เหนื่อย ในการสร้างธุรกิจให้เติบโต

การเรียนรู้เกี่ยวกับเรื่อง การสืบทอดธุรกิจครอบครัว หัวใจการสืบทอดธุรกิจครอบครัว จึงเป็นเรื่องที่สำคัญและน่าสนใจ เพราะว่าถ้าธุรกิจครอบครัว จะส่งผ่านธุรกิจให้ลูกหรือหลาน แต่ไม่มีหลักการ เพื่อเป็นแนวปฏิบัติ การสืบทอดธุรกิจครอบครัว ไม่มีขั้นตอน ในการจัดทำการสืบทอดที่เป็นรูปธรรม ก็ทำให้ธุรกิจครอบครัวบางธุรกิจไปต่อไม่ได้

หลักสูตร ผู้จัดการอัจฉริยะ
หลักสูตร ฝึกอบรม ผู้จัดการ
หลักสูตร ผู้จัดการอัจฉริยะ

นี่ก็คือสาเหตุที่ ธุรกิจครอบครัวจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีความรู้ มี การวางแผนสืบทอดธุรกิจครอบครัว เพื่อมาพัฒนาธุรกิจครอบครัวให้ต่อเนื่อง ถ้ายังคงต้องการที่จะสืบทอดธุรกิจครอบครัวของตนเอง ต่อไป เพราะ เจ้าของธุรกิจครอบครัวลองคิดหลักง่าย ๆ ว่าทำไมถึงต้องมาพัฒนาการสืบทอดธุรกิจครอบครัว ให้ยั่งยืน ขั้นตอนง่าย ๆ คือการลองสังเกตธุรกิจ ทุกธุรกิจมีการเติบโตและเริ่มต้นเติบโตอิ่มตัวและถดถอยอันนี้เป็นธรรมดา ที่เรียกว่าวงจรของธุรกิจ Business Life Cycle หรือ ถ้าเป็นผลิตภัณฑ์ ก็ Product Life Cycle เป็นองค์ประกอบธรรมดา คราวนี้ลองมาพิจารณาที่ธุรกิจครอบครัว ลองสังเกตดู ว่าระยะเวลา 30 ปีก็ถือว่าดำเนินธุรกิจมานาน หรือนานมาก เพราะธุรกิจ 30 ปีนี่ถือว่านานมาก แต่บางธุรกิจจะมีผลประกอบการที่ตกลงโดยปริยายนี่คือ ข้อเท็จจริงที่เป็นสัจธรรมของการดำเนินธุรกิจ

หรือ ถ้าธูรกิจครอบครัวของเรา ถ้าจะไม่ทำอะไรต่อ ผลประกอบการธุรกิจก็จะ drop ลง ก็ถือว่าโชคดี เพราะบางธุรกิจภายในระยะ 10 ปีแรก ต้องบอกเลยว่าล้มหายตายจากไป หลายบริษัทเองถึงกับปิดตัวเองลงก็คือเลิกกิจการนั่นเอง เพราะฉะนั้นน่าเสียดาย ถ้าธุรกิจครอบครัวไม่มีหลักยึด ไม่มีแนวคิด ไม่มีกระบวนการที่ดี ก็ไม่สามารถที่จะรักษาให้ธุรกิจนั่นเองคงอยู่ได้ในระยะเวลาอันยาวนานและมีอีกจำนวนหนึ่ง ล้มหายล้มหายตายจากไปภายใน 20 ปี ลองมาคิดดู ลองคำนวณดูว่าธุรกิจอะไรบ้าง รอบ ๆ ตัวเราที่ล้มหายตายจากไปหรือบางธุรกิจครอบครัวเองก็ไม่ทำต่อ ไม่กระตุ้นตัวเอง และบอกว่าธุรกิจก็ยังดูนะ ยังดำเนินการอยู่นะ ไม่ได้ล้มหายตายจากไป เข้าใจได้ ว่า ธุรกิจครอบครัวยังอยู่ แต่ไม่ได้ทำธุรกิจอย่างจริงจังหรือไม่ดำเนินธุรกิจแนวรุก ปล่อยให้ธุรกิจครอบครัว คงอยู่แบบนั้น ซึ่งถ้าทำธุรกิจแล้วปล่อยให้เสียหายไป ปล่อยให้ล้มหายตายจากไปหรือว่าหยุดธุรกิจไป ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าเสียดายเป็นอย่างยิ่งกับเวลาที่สร้างธุรกิจมาหลายปี

ซึ่งความจริงของการสืบทอดธุรกิจครอบครัว ไม่ได้มีหลักวิธีการที่ตายตัว บางองค์กรก็ใช้แบบนี้ บางองค์กรใช้แบบนั่น บางองค์กรใช้อุปกรณ์ ที่มีความแตกต่างกันในแต่ละองค์กร ในแต่ละสถานที่ เพื่อสร้างแผนสืบทอดธุรกิจครอบครัวมาเป็นนำโมเดลของธุรกิจครอบครัวมาส่งต่อให้กับลูกให้กับหลานต่อไป ซึ่งมันมีความแตกต่างกันโดยสิ้นเชิง ในแต่ละองค์กรก็จะไม่เหมือนกัน แต่สิ่งหนึ่งที่เราได้รับก็คือเราเรียนรู้เราเก็บเกี่ยวประสบการณ์เราเรียนรู้จากหลายๆ ที่ แล้วเรามาประยุกต์ทำให้การสืบทอดธุรกิจครอบครัว มีความยั่งยืนและถาวร คงทน ซ่งเป็นเรื่องที่สำคัญมากที่สุด

ลงทะเบียนอบรม StepPlus Training
ช่องการการติดต่อ-StepPlus Training

สรุปง่ายๆ ว่า องค์ประกอบของ การสืบทอดธุรกิจครอบครัว ที่ประสบความสำเร็จนั้นเองมีอยู่ด้วยกัน 4 อย่าง แต่ต้องบอกก่อนว่า 4 อย่างที่ว่านี้ ไม่สามารถนำมาใช้เป็นหลักยึดที่เป็นแนวปฏิบัติ 100 % ไม่ได้ หมายความยึดไม่ได้เป็นแค่แนวทางขององค์กรใดองค์กรหนึ่งเท่านั้น แต่ยังมีโมเดลอื่นอีกมาก จะค่อย ๆ อธิบายกันต่อไป ซึ่งมาลองถอด โมเดล ความสำเร็จของการ สืบทอดธุรกิจครอบครัวแบบที่ 1 ในธุรกิจที่มีระยะเวลายาวนาน ทำให้บางธุรกิจครอบครัว มีอายุเป็น 20 ปี 30 ปี 40 ปีหรือบางธุรกิจครอบครัวเป็นร้อยปี

รูปภาพ ดร.สุรชัย-โฆษิตบวรชัย
หลักสูตร-การคิดเชิงบวก โดย ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย
หลักสูตร ฝึกอบรม Positive-Thinking โดย ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย
หลักสูตร เทคนิคการคิดเชิงบวก เพื่อความสำเร็จ โดย ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย

4 องค์ประกอบ ในการสืบทอดธุรกิจครอบครัว ให้ประสบความสำเร็จ มีดังนี้

ข้อที่ 1: แนวคิดธุรกิจครอบครัวต้องมีความยืดหยุ่นสูงสุด 

ใครทำธุรกิจครอบครัวและอยากสืบทอดธุรกิจครอบครัวให้นานออกไป น่าจะเข้าใจได้ว่าทำไมความยืดหยุ่นจึงสำคัญ เพราะว่าจะเห็นได้ว่าบางธุรกิจครอบครัว เริ่มต้นไปแล้วประสบความสำเร็จ ในเวลาต่อมาธุรกิจกับไม่ดีอย่างที่คิด และผู้ก่อนตั้งธุรกิจก็ไม่พร้อมจะแก้ไข ปรับตัว ทำให้ธุรกิจประสบปัญหา ลูกค้าหาย ทำยอดขายไม่ได้ บางธุรกิจ เริ่มต้นการทำธุรกิจถ่ายรูป อยู่มาวันหนึ่ง เขาก็ยืดหยุ่นปับตัวเอ โดยเริ่มเข้ามาทำเรื่องของ Cosmetic  เครื่องสำอาง หรือบางธุรกิจ ทำเครื่องใช้ไฟฟ้าก็กระโดดเข้ามาในวงการของการทำเครื่องสำอางเหมือนกัน จะเห็นได้ว่าเป็นธุรกิจที่มียืดหยุ่นสูงในการที่จะเปลี่ยนตัวเอง ไปทำธุรกิจให้เหมาะสมกับกาลเวลา ที่ตนเองเองต้องปรับตัวแต่ถ้าองค์กรไม่ปรับตัว อยู่ภายใต้ค่าใช้จ่ายสูง ทำให้ไม่ประสบความสำเร็จ เพราะไม่พร้อมที่จะยืดหยุ่น ซึ่งแตกต่างจาก ธุรกิจครอบครัว ที่ประสบความสำเร็จในการสืบทอดธุรกิจครอบครัว

สำหรับสาเหตุต่างๆนา ๆที่ธุรกิจครอบครัว มักให้เหตุผลว่าไม่สามารถปรับตัว หรือ ปรับตัวไม่ได้ เพราะไม่มีองค์ความรู้องค์ที่ดีพอ

เหตุผลเรื่องการขาดความรู้ ซึ่งในความเป็นจริง คิดธุรกิจครอบครัวนั้น ๆ ไม่พยายามที่จะปรับตนเอง ยอมรับการเรียนรู้เรื่องราวใหม่ๆ เพราะธุรกิจครอบครัวที่ประสบความสำเร็จ หลายองค์กรปรับได้เพราะอะไร เพราะพยายามที่จะหาองค์ความรู้เข้ามาเสริมหรือเหมือนกับ ไปดูงานธุรกิจครอบครัวแห่งหนึ่ง ที่ทำเกี่ยวกับชิ้นส่วนรถยนต์ เขาก็มีแผนต่อไป าคือเขาเริ่มที่จะทำเกี่ยวกับเรื่องของ AI เพิ่มมากขึ้น เข้าไปทำธุรกิจอย่างอื่น โดยให้เหตผลว่า ธุรกิจครอบครัวถึงเวลาที่จะต้องปรับตัวเองให้เข้ากับยุคกับสมัย จะไปทำธุรกิจครอบครัว แบบเดิมๆ ไม่ได้แล้ว ต้องมาเปลี่ยนแปลงตนเอง เมื่อโลกเข้าสู่ยุคที่ทุกคนพูดถึงเรื่องนวัตกรรมเขา พูดถึงเรื่อง AI ธุรกิจครอบครัวของตนเองก็ต้องกระโดด เข้าไป ถ้ายังอยากจะให้ธุรกิจครอบครัวคงอยู่ต่อไปอย่างยาวไกลมากกว่านี้

แต่แน่นอนที่สุด ถ้าต้องการก็ปล่อยให้ธุรกิจครอบครัวล้มหายตายจากไป ก็ไม่ต้องทำอะไรมากมาย แต่อย่างที่บอกเลยว่า เป็นเรื่องที่น่าเสียดายของการสร้างธุรกิจครอบครัว เพราะว่าบางครั้ง การสร้างชื่อเสียง โดยเฉพาะแบรนด์ หรือศรัทธาที่มีอยู่คนรู้จักมาก แต่เราปล่อยให้ธุรกิจครอบครัวตายไป จึงเป็นเรื่องที่น่าเสียดาย ถ้าไม่อยากให้เป็นเช่นนั้น ก็จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องทำ ธุรกิจครอบครัวให้ยืดหยุ่นมากๆ

หนังสือแนะนำ

หนังสือ คิดบวก ทำอะไรก็สำเร็จ โดย ดร.สุรชัย โฆษิตบวรัย
หนังสือ เล่าเรื่องให้ปัง ดังทุกครั้งที่เล่า โดย ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย

ข้อที่ 2: ความสัมพันธ์ของคนในครอบครัว ต้องรักใคร่กลมเกลี่ยวกัน

ในความเป็นจริงนั้นไม่เคยมีองค์กรไหนครับที่ทำธุรกิจครอบครัวแล้วยั่งยืน ถ้าพี่น้องทะเลาะกัน ตีกัน ไม่พอใจกันแบ่งแย่งกัน ไม่ทำงานกันเป็นทีม การสืบทอดธุรกิจครอบครัวไม่เคยประสบความสำเร็จ เพราะฉะนั้นจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องทำให้องค์กรนั้นๆ มีความสามัคคีกัน เคารพ ศรัทธา ในสิทธิ ความรับผิดชอบ ซึ่งกันและกัน

เมื่อเราเคารพและศรัทธาซึ่งกันและกันเราก็จะให้เกียรติกันเวลาให้เกียรติกันในการเข้าที่ประชุม เพราะลองสังเกตเวลาบริษัทใหญ่ ๆ หลายบริษัท อาจใช้การตัดสินใจโดยมีบอร์ดบริหารบ้าง อาจจะมีอยู่ในตลาดหลักทรัพย์บ้าง อาจจะมีคนนอกเข้ามาบริหารบ้าง ทำไมไม่ค่อยมีปัญหา แต่ทำไมพี่น้องทำงานร่วมกันแล้วถึงมีปัญหาไปด้วยกันไม่ได้คุยด้วยกันไม่ได้ ไม่มีความสนิทสนมกลมเกลียว ไม่มีความผ่อนหนัก ผ่อนเบา เพราะพี่น้องทุกคนจะมองแต่สิ่งที่ตนเองนั้น อยากได้นี่คือปัญหาหลักๆ เพราะฉะนั้นเองนะครับสำคัญที่สุดครับต้องพยายามสร้างให้พี่น้องที่อยู่ร่วมกันมีความรู้สึกกลมเกลียวกัน เมื่อพี่น้องมีความสนิทสนมกลมเกลียวกันเขาจะอยากทำงานร่วมกันอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งเป็นเรื่องที่ธุรกิจครอบครัว ต้องพยายามสร้าง อาจจะสร้างตั้งแต่รุ่นเด็กๆ เลยทำให้เด็กๆเติบโตมาด้วยความรู้สึกผูกพันกัน เติบโตมันด้วยความรู้สึกที่จะช่วยเหลือและแบ่งปันซึ่งกันและกันอันนี้เป็นภารกิจที่สำคัญและภารกิจที่จำเป็นอย่างยิ่ง ถ้าอยากประสบความสำเร็จในการ สืบทอดธุรกิจครอบครัว ให้ได้รับความสำเร็จ

รวมหลักสูตร-พฤติกรรมการบริการที่ดีเลิศ โดย ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย

ข้อที่ 3: ให้ความเคารพและเกียรติซึ่งกันและกัน ทั้งในการทำงานและนอกการทำงาน

ในการทำงานร่วมกันนั้น การทำงานในหน้างานนั้นๆ สมมุติว่า ผู้ก่อนตั้งธุรกิจ ได้มอบหมายให้พี่ชายคนโตเป็น CEO เป็นคนที่มีหน้าที่ในการดำเนินธุรกิจ น้องชายคนกลางมีหน้าที่ดูแลเรื่องเกี่ยวกับการตลาด น้องสาวคนรองมีหน้าที่ดูแลเกี่ยวกับเรื่องของการเงิน พี่น้องแต่ละคนต้องเข้าใจบทบาทตนเอง ฝ่ายการตลาดก็ต้อง พยายามที่จะผลักดันให้ธุรกิจครอบครัวที่ตนเองดูแลประสบความสำเร็จ มีลูกค้าเข้ามาเยอะๆ มีการซื้อขายจำนวนมากๆ หรือบางคนเอง อยู่ในแวดวงของการทำไฟแนนซ์การเงินก็จำเป็นอย่างยิ่งครับที่จะต้องพยายามดูหลักของอัตรส่วนของกำไรขาดทุน ก็ต้องเคารพกันในหน้าที่ตรงนั้น ไม่ใช่ว่าพี่ไปเกี่ยวพันกับน้อง น้องไปเกี่ยวพันกับพี่ พี่ก็ตำหนิน้อง น้องก็ตำหนิพี่ ทะเลาะกันทั้งบ้าน

เพราะฉะนั้นเองหลักสำคัญที่สุดของการสืบทอดธุรกิจครอบครัว จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องให้เกียรติศรัทธาในตำแหน่ง หน้าที่นั้นๆ เพราะเราแต่งตั้ง มอบหมายหน้าที่แล้ว แล้สถ้าพี่น้องไม่เคารพ ไม่ศรัทธากัน ไม่ให้เกียรติกัน แล้วจะแต่ง ตำแหน่งต่าง ๆ เข้าไปทำงาน เพื่ออะไร

ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย กับ วิทยากรชั้นนำ

ข้อที่ 4: ดำรงตนด้วยความเรียบง่ายและความประหยัด

ความเรียบง่ายและความประหยัดเป็นเรื่องที่สำคัญ ของการสืบทอดธุรกิจครอบครัว เพราะสมาชิกในครอบครัวจะมองเห็นความเป็นอยู่ซึ่งกันและกันอยู่ตลอดเวลา สมาชิกบางครอบครัวเกิดมาในสิ่งแวดล้อมที่ได้รับจากพ่อแม่มาตลอดเวลา เช่นพ่อ แม่ร่ำรวย ก็ซื้อสิ่งของต่าง ๆ ให้มากมายในราคาแพง ๆ ก็ย่อมทำได้ ถ้าเป็นเรื่องส่วนตัว แต่เมื่อมาทำธุรกิจครอบครัว สมาชิกในธุรกิจครอบครัว ต้องแยกความคิดของตัวเองให้ออก แยกค่าใช้จ่ายให้ได้ ว่าค่าใช้จ่ายที่ต้องจ่ายเหล่านี้เป็นเรื่องธุรกิจครอบครัว หรือเป็นเรื่องส่วนตัว คือ แยกเงินของบริษัทและเงินส่วนตัวออกจากกันให้ชัดเจน ถ้าเป็นเงินบริษัท จะให้บริษัทซื้อสิ่งของเหมือนกับที่สมาชิกในครอบครัวอยากได้ คงทำไม่ได้ เพราะบางรายการอาจเกินความจำเป็น เพราะฉะนั้น สมาชิกในครอบครัวจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องช่วยให้องค์กรในการลดต้นทุนหรือประหยัดต้นทุนค่าใช้จ่ายลงเพื่อผลกำไรที่มากที่สุด

สมาชิกครอบครัวทุกคน จำเป็นต้องเปลี่ยนความคิดตนเองให้ประหยัดมากที่สุด ซึ่งสมาชิกในธุรกิจครอบครัวหลายคนอาจจะฝืนความรู้สึกของตนเองว่า เมื่อก่อนอยู่ในครอบครัวพ่อแม่ก็เคยซื้อสิ่งของแพงๆ ให้ พ่อแม่ก็เคยหาสิ่งที่อำนวยความสะดวกให้อย่างเต็มที่ วันนี้ขึ้นมาเป็นผู้บริหารบริษัทครอบครัว ทำไมจะใช้เงินอย่างที่เคยเป็นไม่ได้ ทั้ง ๆ ที่ เวลานี้ เห็นรายได้ขององค์กรว่ามีสภาพคล่อง มีผลกำไรอย่างไร ธุรกิจครอบครัวบางแห่ง ก็ไม่ใช้เงินกู้เลย มีเงินเยอะมาก เช่น บริษัทครอบครัวในประเทศญี่ปุ่น ไม่เอาตัวเองเข้าไปอยู่ในตลาดหลักทรัพย์ เพราะรู้สึกว่าเขาอยากให้ธุรกิจครอบครัวของเขา มีความคล่องตัวสูงไม่ต้องมีการตรวจสอบ จากคนภายนอก จึงตัดสินใจไม่เข้าไปอยู่ในตลาดหลักทรัพย์ บริษัทครอบครัว ก็ยังดำเนินการได้เป็นอย่างดี มีกำไรทุกปี มีการขยายธุรกิจไปเรื่อย ๆ

หนังสือ คิดบวก ทำอะไรก็สำเร็จ โดย ดร.สุรชัย โฆษิตบวรัย
หนังสือ เล่าเรื่องให้ปัง ดังทุกครั้งที่เล่า โดย ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย

เพราะฉะนั้น สมาชิกของธุรกิจครอบครัวจำเป็นต้องให้ความสำคัญ ในเรื่องค่าใช้จ่ายของธุรกิจ พี่น้อง ญาติพี่น้องต้องปรับความคิดของตนเองให้ได้ คือถ้าเป็นเรื่องธุรกิจของครอบครัว ทุกคนต้องใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย แล้วก็ประหยัด เพราะเมื่อไรก็ตามที่สมาชิกในครอบครัว ต่างคน ต่างนำเงินไปใช้ตามอำเภอใจ เช่น ทำไมพี่ชายเอาเงินบริษัทไปใช้ ส่งลูกเรียนแพง ๆ   ทำไมน้องสาวเอาเงินไปซื้อรถแพงๆ ผลสรุปก็คือ เงินส่วนรวมที่เป็นเงินธุรกิจ มีปัญหาเกิดขึ้น และเมื่อสภาพคล่องของบริษัทถึงจุดที่เริ่มมีปัญหาเกิดขึ้น ในการบริหารธุรกิจครอบครัวก็ไม่ประสบความสำเร็จ

อย่าลืม ธุรกิจของครอบครัว เป็นธุรกิจที่ดี มีความยอมรับจากภายนอก แล้วก็มีโอกาสที่จะสร้างความยั่งยืนได้ เพราะลูกค้ามีความเชื่อมั่นในแบรนด์ ในการเข้าใช้บริการ แบรนด์นี้ผลิตอะไรมาซื้อหมด ลูกค้าอยากได้ เพราะศรัทธาในผู้บริหาร ศรัทธาในผู้ก่อตั้งธุรกิจครอบครัว ศรัทธาในองค์กร ศรัทธาในคุณภาพที่เคยใช้แล้ว ประทับใจหรือนำไปใช้แล้วประสบความสำเร็จ

แต่ถ้าเกิดว่าสมาชิกครอบครัว มองข้ามในการสืบทอดธุรกิจครอบครัว ไม่สานต่ออย่างเป็นรูปธรรม ปล่อยให้ผ่านไปแล้เมือคิดขึ้นได้ จะย้อนกลับมาทำธูกริจใหม่ เป็นเรื่องที่ยากมาก หมายความว่า ถ้าคุณจะทิ้งธุรกิจครอบครัวที่ก่อตั้งขึ้นมา ทิ้งไปเลย สมาชิกในครอบครัวต่างคิดว่า ไม่เอาละ เลิกละ แล้วเมื่อเปลี่ยนใจจะนำกลับมาสร้างธุรกิจใหม่ไม่ใช่ง่ายเลย

สมาชิกครอบครัวหลายคน อาจบ่นว่าเหนื่อย และคิดว่าธุรกิจไม่เป็นไร พักการทำธุรกิจครอบครัวไปก่อนหมายความ ว่าขอเวลานอกสัก 2 ปี 3 ปีเลิกทำธุรกิจไปแล้ว ผลที่ตามมาคือ ชื่อเสียงหายไป ลูกค้าไม่จดจำ แล้วจะกลับมาสร้างใหม่ ไม่ง่ายเลย เพราะอารมณ์และความรู้สึกของคนที่เขาซื้อ ณ.ขณะนั้น เขาซื้อเพราะประทับใจ เมื่อเวลาเปลี่ยนผ่านไปเปลี่ยนไป ก็จะมีแบรนด์ใหม่ๆ เข้ามา มียี่ห้อใหม่ๆ เข้ามา แล้วเมื่อมียี่ห้อใหม่ๆ พื้นที่ยืนของธุรกิจครอบครัวที่สร้างมา จะอยู่ตรงไหนเพราะฉะนั้นเองเริ่มกลับเข้ามาธุรกิจอีกครั้งจึงทำได้ยากมาก การเรียนรู้ หลักสูตร การวางแผนสืยทอดธุรกิจครอบครัว จึงเป็นเรื่องสำคัญของสมาชิกทุกคนในครอบครัว

หลักสูตร-การคิดเชิงบวก โดย ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย
หลักสูตร เทคนิคการคิดเชิงบวก เพื่อความสำเร็จ โดย ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย
แจกฟรี-แบบสำรวจการให้บริการ-3-

ดังนั้น ธุรกิจครอบครัวที่ยังต้องการความสำเร็จที่ยั่งยืน ควรให้ความสนใจ หลักการการสืบทอดธุรกิจอย่างจริงจัง เริ่มกลับเข้ามาดูว่า การสืบทอดธุรกิจครอบครัว ต้องทำอย่างไรหรือมีขั้นตอนอย่างไรบ้าง ที่จะทำให้ธุรกิจครอบครัวยังคงอยู่ตลอดไป ธุรกิจครอบครัวที่ประสบความสำเร็จ ทำได้อย่างไร องค์กรที่อยู่กันเป็นปี 100 ปี เขามีหลักยึดอย่างไรบางธุรกิจครอบครัว มีอายุ 200-300 ปีเลย ยาวไกลมาก ตอนตั้งบริษัทครอบครัว สมาชิกหลายคนในครอบครัว ยังไม่เกิดเลย แต่ธุรกิจครอบครัวของเขา ก็ดำเนินธุรกิจได้เป็นอย่สงดีและปัจจุบันเอง ธุรกิจครอบครัว ก็ยังคงอยู่ ยึดมั่นปรัชญาทางธุรกิจที่รุ่นปู่เป็นผู้ก่อตั้งนำมาใช้ ในความเป็นจริง ไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ว่าการสืบทอดธูรกิจครอบครัวเป็นความหวัง ที่คนในครอบครัว จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องให้ความสำคัญในเรื่องนี้

4 องค์ประกอบ ในการสืบทอดธุรกิจครอบครัว ให้ประสบความสำเร็จ มี 4 ข้อ แต่ความเป็นจริง แต่ละธุรกิจครอบครัวจะมีองค์ประกอบปลีกย่อยที่แตกต่างกันออกไป ผู้เขียนจะค่อย ๆ แกะโอเดลความสำเร็จของธุรกิจครอบครัว หรือใครมีข้อมูลเพิ่มเติม มีแนวคิดที่แตกต่างออกไป ช่วยกันเขียนคอมเมนต์ใต้บทความได้เลย จะขอบคุณมาก ๆ มารวมกันสร้าง และ พัฒนาการสืบทอดธุรกิจครอบครัว ให้อยู่ยั่งยืนยาวนาน นะครับ

เขียนโดย ที่ปรึกษาด้าน ธุรกิจครอบครัว ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย

ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย กับ วิทยากรชั้นนำ
ช่องทางการติดต่อ-ดร-สุรชัย โฆษิตบวรชัย

คลิ๊ก ชม ประวัติ ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย

ผู้อำนวยการ และ นักเรียนทุนญี่ปุ่นด้านการบริหารจัดการ
ช่องการการติดต่อ-StepPlus Training
รวมหลักสูตรผู้จัดการ-ผู้บริหาร โดย ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย
หลักสูตรอบรม เทคนิคการขายที่ดีที่สุด
รวมหลักสูตรอบรม การเจรจาต่อรองที่ดีที่สุด
ลงทะเบียนอบรม StepPlus Training
รวมหลักสูตรอบรมการเป็นวิทยากร ที่ดีที่สุด
รวมหลักสูตร เทคนิคการนำเสนอ ที่ดีที่สุด Effective Presentation
รวมหลักสูตร-พฤติกรรมการบริการที่ดีเลิศ
รวมหลักสูตร-พฤติกรรมการบริการที่ดีเลิศ
แจก-Ebook-มายาจิตร-คิดบวก-โดย ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย

หลักสูตร ใหม่ แนะนำ

หลักสูตร-6-เครื่องมือในการบริหารทีมขาย เพื่อความสำเร็จ
หลักสูตร-การขายชั้นสูง เพื่อความสำเร็จ Advance Modern Sales for Success
หลักสูตร-เทคนิคการนำเสนอด้วย การเล่าเรื่อง-Storytelling for Success
หลักสูตร-พฤติกรรมการให้บริการที่ดีเลิศ Excellent Service Behavior ESB
หลักสูตร-8-ขั้นตอนการเป็นนักขายมืออาชีพ เพื่อ พนักงานขาย
หลักสูตร-เทคนิคการขายหน้าร้าน-PC-BA เพื่อความเป็นเลิศ
หลักสูตร-การวางแผนกลยุทธ์-เพื่อความเป็นเลิศ ทางธุรกิจ
หลักสูตร-วิศวกรฝ่ายขาย The Sales Engineer
หลักสูตร ภาวะผู้นำ-360-องศา เพื่อความเป็นเลิศ
หลักสูตร-เทคนิคการเจรจาต่อรองเพื่องานจัดซื้อ เพื่อผลลัพธ์ที่ดีเลิศ
หลักสูตร-การสื่อสาร-ภายในองค์กร-อย่างมืออาชีพ เพื่อ ผลสำเร็จ
หลักสูตร การคิดเชิงวิเคราะห์ Analytical Thinking โดย ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย
หลักสูตร-สุดยอดการเป็นวิทยากร มืออาชีพ Train-The-Trainer
หลักสูตร-พลังแห่ง การโน้มน้าวใจ The Power of Persuasion
หลักสูตร-เทคนิคการนำเสนอ-อย่างมืออาชีพ Effective Presentation
หลักสูตร-การคิดเชิงตรรกะ-Logical-Thinking เพื่อ ความสำเร็จ ที่เป็นเลิศ
หลักสูตร-กลยุทธ์การเจรจาต่อรอง-แบบ-Win-Win เพื่อเพิ่มโอกาสในชัยชนะ
หลักสูตร-การบริหารลูกค้า-คนสำคัญ-Key Account Management
หลักสูตร-ผู้จัดการอัจฉริยะ-The-Super-Manager อย่างมืออาชีพ
หลักสูตร-การคิดนอกกรอบ-Think-out-of-The-box เพื่อความคิดสร้างสรรค์

บทความน่าอ่านเพิ่มเติม

120 คำพูด ที่ต้องพูด กับ ลูกน้อง ถ้าอยากให้ ขยันเพิ่ม

120 คำพูด ที่ต้องพูด กับ ลูกน้อง ถ้าอยากให้ ขยันเพิ่ม

120 คำพูด ที่ต้องพูดกับลูกน้อง ถ้าอยากให้ขยันเพิ่ม เป็น คำพูด ที่ผู้จัดการ จำเป็นต้องนำมาใช้ เพื่อการพูดกับลูกน้อง เพื่อกระตุ้นให้มีกำลังใจ ในการทำงาน ทำให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ ในการทำงานต่อไป เพื่อสร้างความสำเร็จ ให้ตนเอง และองค์กร 120 คำพูด ที่ต้องพูดกับลูกน้อง...

เทคนิค ABCDE เปลี่ยน ทัศนคติของ พนักงานขาย ให้ขายเชิงรุก

เทคนิค ABCDE เปลี่ยน ทัศนคติของ พนักงานขาย ให้ขายเชิงรุก

12 เคล็ดลับ การบริหาร (ใหม่ล่าสุด) สำหรับ ผู้จัดการมือใหม่เป็น วิธีการบริหาร ทีมงานแบบใหม่ ๆ ที่จำเป็นสำหรับผู้จัดการมือใหม่ ต้องนำมาใช้ในการบริหารพนักงานในทีมให้ประสบความสำเร็จไปด้วยกัน ซึ่งจะมีวิธีการบริหาร (ใหม่ล่าสุด) เพื่อความสำเร็จของทีมงานที่ยั่งยืนเทคนิค ABCDE...

15 คำพูด ที่มีอิทธิพล ต่อการโน้มน้าวใจพนักงาน สำหรับผู้จัดการ

15 คำพูด ที่มีอิทธิพล ต่อการโน้มน้าวใจพนักงาน สำหรับผู้จัดการ

15 คำพูด ที่มีอิทธิพลต่อการโน้มน้าวใจพนักงาน สำหรับผู้จัดการ เป็น การสื่อสารด้วยการใช้ คำพูด เพื่อโน้มน้าวใจพนักงาน ทำให้พนักงานมีความยินดีที่จะทำให้งานให้ สนับสนุน เพื่อสร้างความสำเร็จไปด้วยกัน15 คำพูด ที่มีอิทธิพลต่อการโน้มน้าวใจพนักงาน สำหรับผู้จัดการ15 คำพูด...

140 คำถาม สัมภาษณ์งานขาย เพื่อได้พนักงานขายที่ดีที่สุด

140 คำถาม สัมภาษณ์งานขาย เพื่อได้พนักงานขายที่ดีที่สุด

140 คำถาม สัมภาษณ์งานขาย เพื่อได้พนักงานขายที่ดีที่สุด เป็น คำถาม ที่ใช้ในการสัมภาษณ์พนักงานขาย ด้วยการกำหนดเป้าหมาย ด้วยวิธีการตั้งคำถาม ช่วยให้ผู้จัดการฝ่ายขายหาพนักงานขายอย่างที่ต้องการ ไม่ใช่การถามไปเรื่อย ๆ ไร้จุดหมาย140 คำถาม สัมภาษณ์งานขาย...

12 เคล็ดลับ การบริหาร (ใหม่ล่าสุด) สำหรับ ผู้จัดการมือใหม่

12 เคล็ดลับ การบริหาร (ใหม่ล่าสุด) สำหรับ ผู้จัดการมือใหม่

12 เคล็ดลับ การบริหาร (ใหม่ล่าสุด) สำหรับ ผู้จัดการมือใหม่เป็น วิธีการบริหาร ทีมงานแบบใหม่ ๆ ที่จำเป็นสำหรับผู้จัดการมือใหม่ ต้องนำมาใช้ในการบริหารพนักงานในทีมให้ประสบความสำเร็จไปด้วยกัน ซึ่งจะมีวิธีการบริหาร (ใหม่ล่าสุด) เพื่อความสำเร็จของทีมงานที่ยั่งยืน 12 เคล็ดลับ...

5 ขั้นตอน สร้าง Growth Mindset เพื่อ พนักงานขาย

5 ขั้นตอน สร้าง Growth Mindset เพื่อ พนักงานขาย

5 ขั้นตอน สร้าง Growth Mindset เพื่อ พนักงานขาย เป็น การพัฒนาความคิด Growth Mindset สำหรับพนักงานขาย ทำให้มีความคิดเชิงรุก ที่แตกต่างจากการขายแบบเดิม ๆ เข้าหาลูกค้า สร้างความพอใจให้ลูกค้า ทำให้เพิ่มโอกาสในการปิดการขายได้เพิ่มมากขึ้น5 ขั้นตอน สร้าง Growth Mindset เพื่อ...

6 เคล็ดลับ เจรจาต่อรอง เพื่องานขาย แบบ Win-Win ทุกครั้ง

6 เคล็ดลับ เจรจาต่อรอง เพื่องานขาย แบบ Win-Win ทุกครั้ง

6 เคล็ดลับ เจรจาต่อรอง เพื่องานขาย แบบ Win-Win เป็น แนวทาง ในการนำเทคนิคการเจรจาต่อรอง เพื่อพนักงานฝ่ายขาย สามารถนำมาใช้ เจรจาต่อรอง กับ พนักงานจัดซื้อ ที่มี เทคนิคการเจรจาต่อรองเพื่องานจัดซื้อ ทำให้ทั้งสองฝ่ายรู้สึกพึงพอใจแบบ Win-Win6 เคล็ดลับ เจรจาต่อรอง เพื่องานขาย...

21 เทคนิค การให้บริการลูกค้า เหนือความคาดหวัง

21 เทคนิค การให้บริการลูกค้า เหนือความคาดหวัง

21 เทคนิค การให้บริการลูกค้า เหนือความคาดหวัง เป็น แนวทางการให้บริการลูกค้า ที่เหนือความคาดหวัง  ตอบสนองต่อความพึงพอใจให้ลูกค้า ทำให้ลูกค้ากลับมาใช้บริการอย่างต่อเนื่อง และ ลดข้อขัดแย้งที่ทำให้ลูกค้าไม่พอใจ21 เทคนิค การให้บริการลูกค้า เหนือความคาดหวัง วิทยากร สอน...

250 คำคม คิดบวก เพื่อสร้างกำลังใจ

250 คำคม คิดบวก เพื่อสร้างกำลังใจ

250 คำคม คิดบวก เพื่อสร้างกำลังใจ เป็น คำพูดง่าย ๆ เพื่อใช้ระตุ้นตนเอง หรือ คนรอบข้าง เพื่อให้มีกำลังใจ ในการสู้ชีวิต จากความคิดบวก เป็นการพัฒนาความคิดบวก เพื่อทำให้เกิดแรงบันดาลใจ ที่จะทำงานต่อไป เพื่อสร้างผลงานและความสำเร็จ ให้ตนเอง  หรือ คนรอบข้าง250 คำคม คิดบวก...

10 เทคนิค การพัฒนาทักษะ พนักงานขาย

10 เทคนิค การพัฒนาทักษะ พนักงานขาย

10 เทคนิค การพัฒนาทักษะ พนักงานขาย เป็น ขั้นตอนที่ต้องใช้ในการพัฒนาทักษะ ของพนักงานขาย เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการขาย ทำให้เพิ่มโอกาสในการขาย ด้วย ขั้นตอนการขายอย่างนักขายมืออาชีพ โดยมีเป้าหมายที่จะสร้างความยั่งยืนให้องค์กร10 เทคนิค การพัฒนาทักษะ พนักงานขายเขียนโดย...

เทคนิคการเขียน Job Description เพื่อ ผู้จัดการฝ่ายขาย

เทคนิคการเขียน Job Description เพื่อ ผู้จัดการฝ่ายขาย

เทคนิคการเขียน Job Description เพื่อ ผู้จัดการฝ่ายขาย เป็น ขั้นตอนการเขียน คำบรรยายลักษณะงาน เพื่อผู้จัดการฝ่ายขาย สามารถนำไปใช้ในการสรรหา สัมภาษณ์ และสร้างความเข้าใจระหว่างผู้จัดการฝ่ายขายและผู้บริหาร ยังสามารถใช้เป็นมาตรฐานการสัมภาษณ์ผู้สมัคร ตำแหน่ง...

30 เทคนิค การปิดการขาย ได้ทุกกรณี

30 เทคนิค การปิดการขาย ได้ทุกกรณี

30 เทคนิค การปิดการขาย ได้ทุกกรณี เป็น การรวบรวมเทคนิคการปิดการขาย ที่หลากหลาย ซึ่งนักขายมืออาชีพ มักนำมาใช้กับลูกค้าเพื่อปิดการขาย โดยเน้นการสร้างความพึงพอใจให้ลูกค้าในการซื้อ30 เทคนิค การปิดการขาย ได้ทุกกรณีเขียนโดย วิทยากร สอนการขาย ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย...

3 ขั้นตอน การบริหารเปลี่ยนแปลง เพื่อความสำเร็จการขาย

3 ขั้นตอน การบริหารเปลี่ยนแปลง เพื่อความสำเร็จการขาย

ขั้นตอน การบริหารเปลี่ยนแปลง เพื่อความสำเร็จการขาย เป็น กระบวนการในการบริหารการเปลี่ยนแปลง เพื่อพนักงานขาย ให้มีแนวทางในการขายแบบใหม่ ๆ ในการกระตุ้นยอดขาย ทำให้องค์กรเติบโตอย่างต่่อเนื่อง3 ขั้นตอน การบริหารเปลี่ยนแปลง เพื่อความสำเร็จการขายดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย        ...

15 ขั้นตอน เขียน คู่มือบริการ (SOP for Service) อย่างมืออาชีพ

15 ขั้นตอน เขียน คู่มือบริการ (SOP for Service) อย่างมืออาชีพ

15 ขั้นตอน เขียน คู่มือบริการ (SOP for Service) อย่างมืออาชีพ เป็น แนวทางการสร้างมาตรฐานการให้บริการที่เป็นเลิศ ทำให้ขจัดความสับสนในการให้บริการลูกค้า และตอบสนองต่อความพึงพอใจให้ลูกค้า ทำให้ลูกค้ากลับมาใช้บริการอย่างต่อเนื่อง15 ขั้นตอน เขียน คู่มือบริการ (SOP for...

14 ทักษะ การสื่อสาร ภายในองค์กร ที่มีประสิทธิภาพ

14 ทักษะ การสื่อสาร ภายในองค์กร ที่มีประสิทธิภาพ

14 ทักษะ การสื่อสาร ภายในองค์กร ที่มีประสิทธิภาพ เป็น วิธีการพัฒนาทักษะการสื่อสารภายในองค์กร เพื่อสร้างความพึงพอใจในการสื่อสาร ทั้งคนส่งสารและคนรับสาร ซึ่งเป็น ทักษะการสื่อสารที่ไม่ยากอย่างที่คิด ทำให้ทุกคนนำทักษะเหล่านี้ไปใช้ได้ทันที14 ทักษะ การสื่อสาร ภายในองค์กร...

5 ขั้นตอน ฝึกการคิดบวก  ทำอย่างไร?

5 ขั้นตอน ฝึกการคิดบวก ทำอย่างไร?

5 ขั้นตอน การฝึกคิดบวกได้  เป็น วิธีการฝึกคิดบวกให้ตนเอง ด้วยการนำเทคนิคการคิดบวก เพื่อสร้างความสำเร็จให้ตนเอง ซึ่งวิธีการฝึกการคิดบวกต่อไปนี้ ไม่ยากอย่างที่คิด ทำให้ทุกคนมีกระบวนการคิดบวกที่ทุกคนทำได้ทันที 5 ขั้นตอน ฝึกการคิดบวก  ทำอย่างไร? 5 Steps of ...

230 คำถามสัมภาษณ์งาน ที่ทรงพลังที่สุด

230 คำถามสัมภาษณ์งาน ที่ทรงพลังที่สุด

230 คำถามสัมภาษณ์งาน ที่ทรงพลังที่สุด คือ คำถามที่มีวัตถุประสงค์ของการถามที่ชัดเจน มีเป้าหมายเพื่อทำความเข้าใจตัวตนที่แท้จริงของผู้สมัครงาน ไม่ใช่การถามไปเรื่อย ๆ ไร้จุดหมาย ทำให้การสัมภาษณ์ไม่สามารถวัดผลอะไรได้230 คำถามสัมภาษณ์งาน ที่ทรงพลังที่สุดวิทยากร สอนหลักสูตร...

10 ขั้นตอน การสัมภาษณ์งานให้ได้พนักงานที่ใช่ ใน ปี 2025

10 ขั้นตอน การสัมภาษณ์งานให้ได้พนักงานที่ใช่ ใน ปี 2025

ขั้นตอนการสัมภาษณ์งาน เป็น ขั้นตอนพื้นฐานของกระบวนการสรรหาพนักงาน เพื่อให้ได้พนักงานที่ใช่ ได้พนักงานที่ชอบ เข้ามาทำงานให้กับองค์กร ความสำเร็จในการสัมภาษณ์งานมีหลายแง่มุม แต่เป้าหมายเดียวกัน คือได้คนที่ใช่ ให้มาทำงานเพื่อพัฒนาองค์กรต่อไป...

14 ทักษะ การเป็นหัวหน้างาน ปี 2025 คือ ทักษะอะไร?

14 ทักษะ การเป็นหัวหน้างาน ปี 2025 คือ ทักษะอะไร?

ทักษะการเป็นหัวหน้างาน คือ ทักษะความรู้ที่จำเป็นสำหรับ หัวหน้างานที่ต้องนำมาใช้ในการบริหารทีมงานเพื่อให้มีประสิทธิภาพในการทำงานสูงสุด ซึ่ง ทักษะต่าง ๆ จะถูกนำมาใช้เป็นเครื่องมือสำคัญของ หัวหน้างาน14 ทักษะ การเป็นหัวหน้างาน ปี 2025 คือ ทักษะอะไร?ดร.สุรชัย โฆษิตบวรชัย...

สร้างคน ให้ประสบความสำเร็จอย่าง Lenovo ทำได้อย่างไร?

สร้างคน ให้ประสบความสำเร็จอย่าง Lenovo ทำได้อย่างไร?

การสร้างคน อย่าง Lenovo คือ การพัฒนาให้พนักงานทำงานได้ตามที่องค์กรคาดหวัง ซึ่งก็คือปรัชญาการทำงาน กลยุทธ์การทำธุรกิจ และการบริหารคนของ บริษัท เลอโนโว (Lenovo) จากประเทศ จีนที่เติบโตเป็นที่ 4 ของโลก แปลโดย: ดร.สุมณฑา ตันวงศ์วาลสร้างคน ให้ประสบความสำเร็จอย่าง Lenovo...

บริษัทฝึกอบรม

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่…

บริษัท ที่ปรึกษาและพัฒนาธุรกิจ จำกัด

: StepPlus Training

: โทร 083 276 8877, 02 349 1788

: E-mail: training@stepplus.org 

: Line: @StepPlusTraining

Address

1991/157 ถ.อ่อนนุช แขวงอ่อนนุช เขตสวนหลวง จังหวัด กรุงเทพมหานคร 10250
ลงทะเบียน StepPlus Training

Loading

UA-75256908-1